Co to jest wypadek przy pracy

Wypadek przy pracy jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

• w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż już wymienione, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań
• podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony
• przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Aby zakwalifikować określone zdarzenie jako wypadek przy pracy konieczne jest ustalenie, że wystąpiły wszystkie przesłanki wypadku:

• nagłość zdarzenia,
• zewnętrzna przyczyna,
• uraz bądź śmierć pracownika
• związek zdarzenia z pracą.

Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o takim zdarzeniu swojego przełożonego.

Wypadek przy pracy

W razie ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego wypadku przy pracy oraz każdego innego, który wywołał takie skutki i może być uznany za wypadek przy pracy, pracodawca musi powiadomić okręgowego inspektora pracy.

Jakie wypadki musi zgłosić pracodawca

Obowiązkiem pracodawcy jest zawiadomić okręgowego inspektora pracy właściwego ze względu na miejsce zdarzenia o:

• ciężkim wypadku przy pracy
• zbiorowym wypadku przy pracy

• śmiertelnym wypadku przy pracy
• każdym innym wypadku, który ma związek z pracą i wywołał wymieniony skutek (śmiertelny, ciężki, zbiorowy), jeżeli może zostać uznany za wypadek przy pracy.

Śmiertelny wypadek przy pracy to taki, który powoduje śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wystąpienia wypadku.

Ciężki wypadek przy pracy to taki, który spowodował ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak:

• rozstrój zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu,
• utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała,
• trwała choroba psychiczna,
• trwała, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie,
• choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu,
• trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Zbiorowy wypadek przy pracy to wypadek, któremu uległy co najmniej dwie osoby.

Uwaga! Poza inspektorem pracy pracodawca o wypadku zawiadamia też prokuratora. Niezawiadomienie o wypadku przy pracy inspektora pracy czy prokuratora jest wykroczeniem pracodawcy, za które grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Złożenie zawiadomienia o wypadku

Zawiadomienie o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek pracodawca musi złożyć na piśmie. Zawiadomienie powinno zawierać następujące informacje:

• identyfikacja pracodawcy (nazwa pracodawcy, imię nazwisko, zajmowane stanowisko, telefon)
• data i godzina zaistnienia zdarzenia
• liczba osób poszkodowanych
• dane osób poszkodowanych (w tym imię i nazwisko poszkodowanego, podstawę świadczenia pracy, skutki wypadku dla poszkodowanego)
• miejsce wypadku
• informacja o przebiegu zdarzenia wypadkowego.

Przyjęcie zawiadomienia o wypadku

Właściwy okręgowy inspektor pracy przyjmuje od pracodawcy zawiadomienie o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Co powinien zrobić pracodawca w razie wypadku

Pracodawca ma zapewnić poszkodowanym pierwszą pomoc i podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie (na przykład wyłączenie maszyn i urządzeń z ruchu, odcięcie zasilania maszyn energią, materiałami).

Pracodawca ponadto musi zabezpieczyć miejsce wypadku przed dostępem osób niepowołanych i możliwością uruchomienia – bez potrzeby – maszyn i innych urządzeń technicznych, których ruch wstrzymano w związku z tym zdarzeniem. Należy wykluczyć możliwość zmian usytuowania maszyn i urządzeń oraz innych przedmiotów, które spowodowały wypadek, jeżeli na podstawie ich położenia i stanu będzie można odtworzyć okoliczności, przebieg i ustalić przyczyny.

Obowiązkiem pracodawcy jest przeprowadzanie systematycznej analizy wypadków i wprowadzanie środków zapobiegawczych, które pozwolą uniknąć ich ponownego wystąpienia.

Na czym polega postępowanie powypadkowe

Obowiązkiem pracodawcy jest również przeprowadzenie postępowania powypadkowego. W ramach tego postępowania zespół powypadkowy, czyli pracownik służby BHP i społeczny inspektor pracy powinien ustalić okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy. Jeśli pracodawca nie ma służby BHP w skład zespołu wejdzie pracodawca lub pracownik, któremu pracodawca powierzy wykonywanie zadań z zakresu BHP lub zewnętrzny specjalista. Jeśli w firmie nie ma społecznej inspekcji pracy do zespołu wejdzie przedstawiciel pracowników, który musi mieć aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia BHP.

Zespół zbada okoliczności i przyczyny wypadku, w tym dokonując oględzin miejsca, w którym do niego doszło, wysłuchując wyjaśnień poszkodowanego czy świadków, a także zasięgając opinii lekarza.

Nie później niż 14 dni od zawiadomienia o wypadku zespół sporządzi protokół powypadkowy, w którym wskaże czy zdarzenie miało charakter wypadku przy pracy i jeśli tak to w jakich okolicznościach i z jakich przyczyn do niego doszło. Poszkodowany ma prawo wnosić zastrzeżenia i uwagi do treści protokołu. Protokół następnie zatwierdza pracodawca, ma na to 5 dni od sporządzenia protokołu.

Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca doręcza:

• poszkodowanemu
• rodzinie (w razie wypadku śmiertelnego)
• inspektorowi pracy (w przypadku wypadku śmiertelnego, zbiorowego lub ciężkiego)

Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową pracodawca musi przechowywać przez 10 lat.

Poszkodowany, który nie zgadza się z treścią protokołu może wystąpić do sądu z pozwem o sprostowanie protokołu powypadkowego. Najczęściej w ramach tego postępowania strony: poszkodowany i pracodawca spierają się o to, czy dane zdarzenie może zostać uznane za wypadek przy pracy.

Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.